Przylatującym do Norwegii tanimi liniami lotniczymi na lotnisko Oslo - Rygge, polecamy wypożyczyć samochód i pojechać 90 kilometrów na południe do Fredrikstad. Następnie należy przejechać małą pętlę drogą 110 i 118 do Sarpsborg. Droga nazywa się Oldtidsruta i podróżując nią można zwiedzić wiele zabytków z epoki brązu i żelaza; starożytne kurhany, kręgi kamienne,  a przede wszystkim ryty skalne, przedstawiające życie codzienne i wierzenia, które po sobie pozostawili dawni mieszkańcy tych terenów.



Ryty zostały wyrzeźbione na skalnym wybrzeżu. W epoce brązu poziom morza znajdował się tutaj 12-17 metrów wyżej niż obecnie, Najwięcej nadbrzeżnych rytów znaleziono właśnie w okręgu Østfold w Norwegii i w sąsiadującym Bohusläns w Szwecji.






W Begby w Østfold przy drodze Oldtidsruta znajduje się ich najwięcej. Przedstawiają łodzie wikingów, wozy, konie, postacie ludzkie w większości męskie, jeźdźców. W sumie jest ich aż 170.


Na górze, ponad rytami skalnymi, znajdują się kurhany z epoki żelaza.
Ciekawostką są występujące na tych terenach tzw. potholes, które powstały w ostatniej epoce lodowcowej podczas roztopów. Wyżłobiła je woda wirująca razem z piaskiem pod lodowcem.


W Norwegii nazywa się je "garnkami troli". Są zawsze pełne wody deszczowej,nieskazitelnie czystej, nadającą się do picia. Większość rytów nadal wyznacza drogę, którędy spływa woda deszczowa i miejsca gdzie się ona zbiera. Przypuszcza się, że mogły być one oznaczeniami wody pitnej dla podpływających łodzi podróżujących po morzu. Na śladach spływającej wody można znaleźć wyryte łodzie w płomieniach. Takie łodzie służyły do rytualnych pochówków, mogły więc to też być miejsca służące obrzędom.



Ryt poniżej odzwierciedla plejady, jedne z najjaśniejszych gwiazd, które można obserwować gołym okiem. W wielu kulturach ich wschód (początki maja) był symbolem rozpoczęcia siewu i początkiem sezonu żeglarskiego, ich zachód natomiast  (pierwsze dni listopada) oznaczał początek sztormów i burz oraz koniec zbiorów i okresu żeglarskiego.




Tekst i zdjęcia" Julika Tatur
Z podróży: www.driftergroup.com